Bắt cóc và nổ bom Sicherheitsdienst

Buổi tối 8 tháng 11 năm 1939, mười hai phút sau khi Hitler chấm dứt bài diễn văn hàng năm – lần này ngắn hơn các năm trước – tưởng niệm vụ Đảo chính Nhà hàng biaMünchen, một quả bom phát nổ sau khán đài ở một nhà hàng bia, khiến 7 người thiệt mạng và 63 người bị thương. Lúc ấy, tất cả nhân vật quan trọng của Quốc xã đã vội vã rời khỏi khu vực theo sau Hitler, dù mỗi năm trước họ đều nán lại uống bia mà cùng với chiến hữu cũ hồi tưởng lại vụ bạo loạn năm xưa.

Sáng hôm sau, chỉ duy nhất tờ báo của Quốc xã đưa tin Mật vụ Anh, và ngay cả Thủ tướng Anh Arthur Neville Chamberlain, đã chủ mưu vụ ám sát.

Đức đã tạo ra chứng cứ. Vài giờ sau khi bom nổ, chỉ huy trưởng SS và Mật vụ Heinrich Himmler nhân danh Hitler để ra lệnh cho Walter Schellenberg, một trong những nhân viên SS đang lên, ngày hôm sau vượt biên giới qua Hà Lan để bắt cóc hai nhân viên mật vụ Anh mà Schellenberg có quan hệ.

Lệnh của Himmler dẫn đến một trong những sự kiện lạ kỳ nhất trong cuộc chiến. Trong hơn một tháng nay, Schellenberg có quan hệ với hai nhân viên tình báo Anh ở Hà Lan: Đại úy S. Payne Best và Thiếu tá R.H. Stevens. Đối với họ, Schellenberg giả danh là "Thiếu tá Schaemmel" ở Bộ Tổng tham mưu thuộc nhóm chống đối Hitler (Schellenberg lấy tên thật của một thiếu tá còn sống) và tạo ra một câu chuyện đáng tin là tướng lĩnh Đức đang quyết tâm lật đổ Hitler. Ông nói rằng các tướng lĩnh cần được Anh đảm bảo sẽ đối xử công bằng với chế độ mới. Vì lẽ phía Anh đã nghe những câu chuyện tương tự, họ muốn thiết lập mối quan hệ mật thiết với "Thiếu tá Schaemmel." Best và Stevens cung cấp cho ông một máy thu phát sóng; sau đấy là nhiều cuộc liên lạc vô tuyến và gặp gỡ ở nhiều thị trấn ở Hà Lan. Đến ngày 7 tháng 11, hai nhân viên tình báo Anh mang đến cho "Schaemmel" bản văn từ London phác thảo những điều kiện chung chung làm cơ sở cho nền hòa bình dưới chế độ mới. Hai bên hẹn nhau là "Schaemmel" sẽ dẫn một vị tướng Đức đến để bắt đầu những cuộc đàm phán. Cuộc họp này được ấn định vào ngày 9 tháng 11.

Lúc ấy, mục đích của mỗi bên là rõ ràng. Phía Anh muốn liên lạc trực tiếp với nhóm chống đối Hitler nhằm khuyến khích và hỗ trợ họ. Himmler muốn tìm hiểu qua phía Anh những ai nằm trong nhóm chống đối và mối quan hệ giữa họ với kẻ thù là như thế nào. Hiển nhiên là Himmler và Hitler đã nghi ngờ vài tướng lĩnh cũng như vài sĩ quan ở Cục Quân báo. Nhưng vào đêm 8 tháng 11, họ có một mục đích mới: bắt cóc hai nhân viên tình báo Anh này và tố cáo họ đã cho nổ bom!

Một nhân viên quen thuộc bây giờ xuất hiện. Alfred Naujocks, người đã giả tạo "cuộc tấn công của Ba Lan" vào đài truyền thanh Đức, chỉ huy một toán SD hung tợn để trợ giúp Schellenberg trong vụ bắt cóc. Công việc tiến hành suôn sẻ. Thế là, vào ngày 21 tháng 11, Himmler thông báo với công luận rằng âm mưu ám sát Hitler đã được làm rõ: do sự xúi dục của hai nhân viên tình báo Anh – Best và Stevens – bị bắt ở "biên giới Hà Lan-Đức." Kẻ chủ mưu được cho là Georg Elser, một đảng viên Cộng sản ở München.

Nhưng Himmler đạt được mục đích: thuyết phục người Đức cả tin rằng chính phủ Anh cố thắng cuộc chiến bằng cách ám sát Hitler và những nhân vật thân cận của ông.Ai đã thật sự chủ mưu vụ nổ bom thì không bao giờ được làm rõ. Elser là người có trí thông minh hạn chế nhưng khá thành thật. Dĩ nhiên ông không gặp Best và Stevens trước vụ mưu sát, nhưng khi bị nhốt trong trại tập trung, ông kể lại cho Best nghe vụ việc – tuy không hợp lý hẳn.

Elser cho biết đã được gọi lên văn phòng chỉ huy trại và được hai người lạ mặt giải thích rằng cần trừ khử vài kẻ phản phúc với Hitler bằng cách cho nổ một quả bom ngay sau khi Hitler đọc xong bài diễn văn. Vì lẽ Elser là thợ mộc, điện và hàn lành nghề, hai người đề nghị Elser làm việc này. Nếu ông chịu làm, họ hứa sẽ thu xếp cho ông trốn qua Thụy Sĩ cùng một số tiền lớn để có cuộc sống thoải mái ở đấy. Để chứng tỏ họ nghiêm túc, Elser được hưởng chế độ đặc biệt: thức ăn ngon, quần áo dân sự, thuốc lá đầy đủ (Elser nghiện nặng thuốc lá) và dụng cụ nghề mộc. Nơi đây, Elser lắp đặt một quả bom thô sơ nhưng có cơ chế đồng hồ để định giờ nổ và cũng có thể cho nổ bằng công-tắc điện. Rồi ông được dẫn đến hiện trường để đặt quả bom vào một cây cột dưới tầng hầm của nhà hàng bia.

Buổi tối 8 tháng 11, trong khoảng thời gian quả bom được định giờ cho nổ, Elser được dẫn đi đến biên giới Thụy Sĩ, được trao một số tiền và – điều này là lạ lùng nhất – một bức ảnh tầng hầm của nhà hàng bia với cây cột nơi gài quả bom. Nhưng thay vì được dẫn qua biên giới, ông bị Mật vụ bắt giữ, cùng với bức ảnh và mọi thứ khác. Rồi Mật vụ thuyết phục ông nên cáo giác Best và Stevens trong phiên tòa sắp đến.

Sau đấy, trong trại tập trung Dachau, Elser kể câu chuyện tương tự cho Mục sư Niemöller nghe, và ông này tin rằng vụ nổ bom là do Hitler ngụy tạo. Tuy nhiên, Gisevius khai trước Tòa án Nürnberg rằng Elser thật sự muốn ám sát Hitler.Không hề có phiên tòa xử vụ việc. Chỉ sau này, người ta mới biết Himmler không dám tổ chức phiên tòa. Và cũng sau này, người ta mới biết Elser tiếp tục bị giam trong trại tập trung, nhưng được đối xử tử tế, hiển nhiên là do lệnh trực tiếp của Hitler. Nhưng Himmler canh giữ ông nghiêm nhặt cho đến phút cuối; để ông ta sống sót mà kể lại vụ việc thì không ổn. Ít lâu trước khi chiến tranh kết thúc, ngày 16 tháng 4 năm 1945, Mật vụ thông cáo rằng Georg Elser bị giết trong một cuộc thả bom của Đồng minh vào ngày trước. Bây giờ, người ta biết rằng Mật vụ đã sát hại ông.